Życie kulturalne
W powiecie szprotawskim życie kulturalne najwcześniej rozwinęło się w świetlicach. Pierwsze zakładano już w 1946 roku. Powstało wtedy 9 świetlic (5 w mieście i 4 na wsi). Wraz z procesem rozwoju gospodarki wzrastała także ilość placówek świetlicowych, np. w roku 1957 funkcjonowało ich 23, a w latach 1961 - 1962 już 62, w tym 3 kluby zakładowe (DZO w Szprotawie, ZM w Przemkowie i FWB w Małomicach).
W 1969 roku w Klubie DZO działało kilka sekcji, m.in. taneczna - 18 dzieci, recytatorska - 8 dzieci, orkiestra - 23 osoby. W Klubie organizowano także odczyty, wieczory autorskie i wystawy okolicznościowe.
Ważnym wydarzeniem w kulturalnym życiu miasta było powstanie w 1953 roku Powiatowego Domu Kultury. Zalążkiem pracy artystycznej stało się powstanie zespołu teatralnego, który wystąpił w maju 1954 roku z pierwszą premierą - 'Sprawa rodzinna' J. Lutosławskiego. W 1956 roku powstała sekcja estradowa, która do 1961 roku dała ponad 100 występów na terenie powiatu.
W 1958 roku PDK rozszerzył działalność o dział pracy z dziećmi. Zaistniały sekcje plastyczna, modelarska, lalkowa i taneczna. Dużym powodzeniem cieszyły się przeglądy zespołów artystycznych i konkursy recytatorskie. Sukcesy na konkursach recytatorskich odnosili m.in. Ryszard Suchy i Andrzej Gałuszko.
Z działalnością Powiatowego Domu Kultury związane są początki funkcjonowania Społecznego Ogniska Muzycznego. Do 1962 r. funkcjonowało jako jeden z działów Domu Kultury. W 1963 roku Ognisko posiadało już filie w Lesznie Górnym, Małomicach i Przemkowie.
29 września 1973 roku działalność rozpoczęła Państwowa Szkoła Muzyczna w Szprotawie. Pierwszym dyrektorem placówki został Franciszek Kosch, a nauczali m.in. Elżbieta Pietrzyk, Zdzisław Głowacki i Roman Nowaczyk.
Ilość uczniów PSM w Szprotawie:
Instrument | 1973/74 | 1975/76 |
Fortepian | 26 | 47 |
Akordeon | 25 | 32 |
Skrzypce | 21 | 17 |
Wiolonczela | 5 | - |
Flet | 2 | 1 |
Klarnet | 4 | 3 |
Saksofon | - | 1 |
Trąbka | - | 1 |
Gitara | - | 5 |
Rok 1973 przyniósł zmiany w Domu Kultury. W 100% wymieniła się kadra. Placówka posiadała przestarzały i wysłużony sprzęt. Te dwa czynniki spowodowały kryzys w kulturalnej działalności instytucji.
W 1973 roku baza kulturalna powiatu była następująca: 10 bibliotek, 6 kin stałych, 1 kino ruchome, 2 kina zakładowe, 2 Domy Kultury, 3 zakładowe Domy Kultury, 1 GOK, 11 Klubów 'Ruchu', Państwowa Szkoła Muzyczna, Ognisko Muzyczne (1 + 6 filii). Łącznie pracowało 34 etatowych pracowników kultury.
Ważne miejsce w procesie przemian społecznych zajęły biblioteki. Pierwsza placówka powstała w 1946 roku i dysponowała 300 książkami. W 1948 roku działało już 6 bibliotek i 20 punktów bibliotecznych dysponujących 2715 tomami.
Rozwój sieci bibliotek:
Rok | Liczba bibliotek | Liczba punktów bibliotecznych | Liczba tomów | Ilość wypożyczeń |
1954 | 8 | 34 | 27783 | 20782 |
1958 | 9 | 42 | 37744 | 101692 |
1961 | 11 | 49 | 45650 | 109041 |
1965 | 10 | 49 | 65300 | 158200 |
1968 | 1 | 48 | 81000 | 181700 |
1973 | 6 | 40 | 108400 | 176000 |
1976 miasto | 5 | 4 | 33800 | 49800 |
1976 wieś | 16 | 12 | 32900 | 41400 |
Dane z lat 1954 - 1973 dotyczą powiatu, 1976 rok - dane gminy (1975 - likwidacja powiatu). Biblioteki prowadziły także prace z czytelnikami, organizowały wieczory autorskie, odczyty i pogadanki. W 1973 roku w bibliotekach publicznych powiatu szprotawskiego pracowało 20 osób.
Mówiąc o kulturze należy też wspomnieć o kinach. W 1965 roku
w powiecie działało 5 kin stałych (z czego 2 w Szprotawie) oraz 1 ruchome. W 1968 roku w mieście kina wyświetliły 776 seansów, które obejrzało 87057 widzów.
Stan i działalność kin w powiecie (1973):
Miejscowość | Nazwa | Ilość miejsc | Ilość seansów | Ilość widzów |
Szprotawa | 'AS' | 317 | 676 | 75584 |
Przemków | 'Gwardia' | 200 | 452 | 27784 |
Małomice | 'Arena' | 241 | 398 | 30110 |
Leszno Górne | 'Lubuskie' | 196 | 163 | 8576 |
Niegosławice | 'Wolność' | 150 | 267 | 11058 |
Siecieborzyce | 'Słowianin' | 150 | 87 | 1436 |
Razem | . | 1254 | 2308 | 163169 |
Jeżeli uznalibyśmy, że radio i telewizja pełniły wówczas funkcję propagowania kultury możemy prześledzić ilość abonentów w latach 1965 - 1976 w powiecie:
TABELA
Szerzeniem wiedzy i kultury w regionie zajmowało się również Szprotawskie Towarzystwo Kultury. Towarzystwo prowadziło szeroko zakrojoną działalność, organizowało wycieczki, odczyty, spotkania, zajmowało się także działalnością wydawniczą. W 1964 roku 3 działaczy otrzymało przyznane przez Ministra Kultury i Sztuki odznaki 'Zasłużonego Działacza Kultury”. Wyróżnionymi byli H. Szczegóła, Z. Misiołek i S. Marciniak.